Te Kete Ipurangi Navigation:

Te Kete Ipurangi
Communities
Schools

Te Kete Ipurangi user options:


Te Wharekura Ministry of Education.

Mā te pouako navigation


He waiata aroha mō Te Tomo

Nā Te Rerehau nō Ngati Tuwharetoa

E ki ana a Te Taite Te Tomo nā Te Rerehau tenei waiata, he waiata aroha mo tona tane mo Te Tomo, tetahi nei o ona ingoa ko Tute. No te haerenga o Te Tomo ki Otaki, ka haria ta raua tamaiti a Tauaiti, e kiia nei ko Te Piwa te Tomo. Ko tetahi taha o Te Tomo no Ngati Raukawa, ka whanaunga ki tera Ngati Raukawa i Otaki ra. I waiatatia mai te waiata nei i Te Wera, Hauhungaroa, i te taha hauauru o Taupo. I moe a Te Piwa i a Kerenapu, tamahine a Henare Te Herekau, he minita no te Hahi Mihinare, no Ngati Whakatere, hapu o Ngati Raukawa.

Kaore te po1 nei te mariri hau;
He rau tahuri tanga ki te kopainga2 whare.
Tahuna mai, e Rangi3, ki te ahi taraiti;
Ka muri4 aroha noa te tonga o te ra,
Te rerenga ki te rua ma wai ano e tapapa?
Ka opeope ano te rere mai a te ao
Ma wai au e whiu7 te hiwi ki Otaki?
Nga rakau tango mua8 nau nei e te 'Itu,
Tenei te tu nei kei roto i a te puku9.
Kei te muri koe Tute10, nana rawa i tua tahi,
Nau rawa i tupeka ki te iti i au
He inumanga rama12 i haurangi ai au, i.

Nga whakamārama

1Po – ki ta tetahi atu ko "rangi" kē.
2Kopainga – He pakitara whare o te taha maui ina tomo atu ki te whare. Koira te taha e noho ai te tangata whenua. Kei te iho nui, i te taha katau, te waahi mo ngā manuhiri.
3Rangi – Ko Rangaiho wahine a Te Heuheu Tukino, tipuna o te Heuheu Tukino, MLC.
4Muri – i te tanga tuatahi ko "huri" kē.
7Whiu – Ki "Nga Moteatea" e penei ana "kawe". Ki - ko "kei" ki ētahi.
8Ngā rakau tango mua – mo te whakaaro o Te Tomo i haria mai ai te tamaiti, ka mahue atu te whaea ki muri.
9Puku – Kei "Nga Moteatea" e penei ana "kei roto i te piro". E ki ana a Te Taite kaore e pera ana ki a Ngati-Tuwharetoa, no Whanganui tera reo. Ko te tikanga ia he rite tonu.
10Tute – He ingoa iti no Te Tomo. Ko tenei rarangi kāore i roto i "Nga Moteatea" engari kei ta 
12S. Locke. Ka kitea ki te kupu "rama" no te wa pakeha nei tenei waiata.

Ki runga ^



Site map


Footer: