Ko Hine-kōrangi
Nā Wiremu Hoeta o Kāwhia
He kōrero tēnei mō Hine-kōrangi, he wahine i puhia e tōna matua. Kāore i tuku kia moe i te tāne. Ka hiahiatia e te tāne kia moea - kāore i pai te iwi me ngā mātua o taua wahine nei. Kātahi ka hangā he whare whakairo mō taua wahine nei. Ākuanei ka haere mai tētahi tangata nō te reinga - he wairua, ko Tūhoropunga te ingoa. Ka tae ki roto ki te whare o Hine-kōrangi, ka puta te kakara ki a Hine-kōrangi.
Ka pātai atu te wahine nei, "Ko wai tēnei?"'
Ka kī mai, "Ko au."
Ka rua ana pātainga atu, "I haere mai koe i whea?"
Ka kī atu anō te tangata rā, "E kore koe e mōhio ki a au. He tauhou au ki tēnei kāinga."
Ka kī atu te wahine rā, "Āe, ina hoki tōu tohu kua tae mai nei ki a au."
Heoi ka tupu te hiahia o te wahine nei ki te tangata rā. Ka tupu tō te tangata rā ki te wahine rā. Kua pai ā rāua kōrerorero ki a rāua. Ākuanei moe tonu. Ā, ka tangi te pītoitoi, ka haere te tangata rā.
Nā, ka kī atu te wahine nei, "E noho tāua kia rokohanga mai tāua e taku mātua, e taku iwi, kia tūturu tā tāua moe."
Ka kī atu te tangata rā, "Māu e kōrero atu ki tō matua, ki tō iwi, kia pō ka hoki mai au." Ka mea te wahine, "Āe."
Ka haere te tāne ki tōna kāinga, ki raro ki te reinga.
Nā, ka awatea, ka puta mai te matua o Hine-kōrangi kia kite i a ia. Rokohanga mai e tangi ana tana kōtiro, ka pātai, "E kui, he aha tāu tangi?"
Ka kī te kōtiro, "E tangi ana au ki taku tāne."
Ko te matua, "No hea tō tāne?"
"Aua. Kāore au e mōhio. Ka nui te pai o taku tāne."
Kātahi te tangata rā ka puta ki waho o te whare, ka karanga ki te iwi, "Whakarongo mai, e te iwi. Ko tō koutou rangatira kua moe i te tāne."
Ka puta te kī a te iwi, "Ka pai tō tātou rangatira ki te moe tāne māna."
Whakaaetia atu ki tana i kite ai, ki tana hoki i pai ai. Nā, ka whakaaetia e te iwi katoa, "Āe."
I te pō ka tae mai anō te tāne ki tana wahine. Ka tangi te pītoitoi ka haere anō te tāngata rā. Tae noa mai te hungawai, kua riro tana hunaonga. Ko te kōtiro anake i rokohanga mai e tangi ana. Ka pātai mai te matua, "Kei whea tō tāne?"
"Kua riro ano i mua mai nā i a koe."
Ka kī te matua, "E kore rānei e hoki mai?"
Ka kī atu te kōtiro rā, "Kia pō ka hoki mai."
Ka kī te matua, "Ka tae mai tō tane, kaua e tukua. Kia tata ki te awatea ka tuku, kia mau ai i a au."
Ko te kōtiro, "Āe."
Ka hoki te matua ki waho.
I te pō ka puta mai te tāne a te wahine rā, ka moe anō rāua. I waenganui pō ka hoki mai te hungawai, ka noho ki waho o te whare. Kātahi ka purua ngā matapihi, me te whatitoka o te whare, ki te weruweru, kia pōuri, kei kite i te mārama, kei hohoro te haere. Nā, kātahi ka tiakina e te tangata rā, e te iwi katoa. Nā, ka tākiri te ata, ka kitea te kanohi o te tangata. Nāwai, ka puta te rā.
Kātahi ka oho te tangata rā i te moe. Oho rawa ake kua ngau te rā ki roto i te whare, kua kī te marae o te kāinga i te iwi katoa. Kātahi ka rererere noa iho te tangata i roto i te whare, ka kimi i te ara putanga mōna ki waho. Pēwhea hoki e puta ai? Kua kitea nei hoki ia e te iwi rā.
Kātahi te matua o te wahine rā ka tomo atu ki roto. Nā, ko te kakara o taua tangata nei kua puta mai ki a ia. Ka puta te whakamoemiti a te tangata nei ki tana hunaonga, "Ātae anō hoki taku taonga. Ēhara i te hanga, i tangi ai taku kōtiro. Kātae anō hoki, e kui, te pai o tō tāne. Rere! Kia pai ki tōu hoa, ki tāu tāne."
Kātahi ka rere atu te pātai a te tangata nei ki tana hunaonga, "Tēnā, i haere mai koe i whea? Kātahi nei hoki koe ka kitea atu e au."
Kātahi ka kī mai, "E kore koe e mōhio ki a au. Ēhara au i konei."
Ko te hungawai, "Otirā, i haere mai koe i whea?"
Ko te tangata rā, "Tōku kānga ehara i konei. Engari tōku kāinga kei raro kei te reinga."
Ko te hungawai, "Ka tae mai ano koe ki konei, e noho ki konei, e moe i tāu wahine."
Ko te hunaonga, "Āe."
Kātahi ka kī te hungawai, "E kore koe e pai kia haere au ki to kāinga?"
"E pai ana. Engari, ki te haere ake koe ki taku kāinga, haria ake anō he kai māu. Hei te ngahuru ka haere kia hua he kai māu hei haringa ake. Te take o ngā kai i kīa atu ai kia haria: ki te kai koe i ō reira kai, e kore koe e hoki ake ki te kāinga, arā, ki te ao nei. Nā, ka haere ake, ka tae ki te aka e totoro ana i te taha ki matau. Koia tēnā te ara. Ka tae ki raro ka kite i te take tutu e tupu ana i te taha ki mauī, kei titiro, ka mate. Ka haere ake ka kite anō i te take toetoe e tupu ana i te taha ki mauī, kei titiro, ka mate."
Ka kī te hungawai, "Āe."
Nā, kātahi te tangata nei ka kahu i ana kahu whakapaipai, ka puta ki waho o te whare, ko te māhunga i tiaina ki te huia, ki te kōtuku. Nā, ka puta te whakataukī, me he toroa e tau ana i runga i te au. Ka puta te maioha a te iwi,
"Haere mai rā, e te manuhiri tūārangi,
Nā taku pōtiki koe i tiki atu
Ki te whetū o te rangi kukume mai ai a-a!"
Kātahi ka hoki te tangata ra ki tōna kānga ki raro ki te reinga.
Ka tae ki Mirimiri-te-pō, ka noho i reira. Ka tae ki te marama i kīa mai rā hei haerenga atu mō tana hungawai, ka haere te iwi nei ki raro ki te reinga, haere ake kotahi rau. Ka tae ki te ara i kīa mai rā e tana hunaonga, tae rawa atu, kua motu te aka haerenga ki raro ki te reinga. Kātahi ka whiria he taura hei huarahi ki raro. E rua ngā rā e whiri ana.
Kātahi ka whakahoroa te taura, ka tatū te taura ki raro. Kātahi ka rere katoa te iwi nei i runga i te taura nei, ka tatu ki raro, ka haere. Ka tae ki te take tutu i kīa mai rā kei titiro. Ākuanei titiro ana ētahi, mate tonu iho. Haere tonu - te take toetoe i kīa rā kei titiro. Ākuanei titiro ana ētahi ki reira, mate tonu iho. Heoi ka haere tonu, ka tae ki te whare o te tangata rā.
Ka tomo ki roto i te whare, ki Mirimiri-te-pō, ka noho ki te kokonga. Kotahi marama e noho ana i reira ka mea kia hoki mai ki te ao nei. Kātahi ka puta mai te kupu a te hunaonga. "Me waiho mai to kōtiro i konei, arā, te teina o Hine-kōrangi."
Ka kī te hungawai, "Kāo." Ka ki te hunaonga, "Ki te tohe koe kia riro to kōtiro i a koe, ka mate koe. Kaua e tohe mai."
Ko te hungawai, "Me pēhea taku aroha ki taku kotiro. Nāu hoki au i tae mai ai ki konei."
Ka kī te hunaonga, "Me waiho. Kaua e tohe." Kātahi ka timataria tana tangi aroha mō tana kōtiro.
E noho, e hine, i Mirimiri-te-pō,
Te tatau o te pō.
Ko te whare tēnā o Rua-kumea,
O Rua-tōia, o Miru rā e-e.
O Tūhoro-punga, o Kaiponu-kino,
Nāna koe i makā ki te kōpai o te whare,
Kei huri mai hoki tō wairua ora, e hine, ki a au i-i.
Kātahi ka hoki mai, ka mahue atu te kōtiro rā i a Tūhoropunga, hei wahine māna. Nā, ka haere mai, tae noa mai ki te huarahi, kua motu te taura. Heoi, ka pōrangi noa iho i reira, ka piki noa ake i reira. Nā, ka rongo i te tangi a te ruru. Kātahi ka mōhio ko te ao tērā, e tangi iho nei te ruru. Nā, ka eke ki runga, ka haere, ka tae ki te kāinga.
Ka kite a Hine-kōrangi kua ngaro tana teina, kātahi ka pātai mai, "Kei whea tō kōtiro?"
"Kua noho atu."
Ka tupu te tangi a te wahine nei. Me te wai e rere ana te roimata o te wahine nei.