Te waka Aurere

Nā te uri o Te Houtaewa

Koinei ngā kōrero mō te tohunga a Hekenukumai Pūhipi

Ko Whangatauatia te maunga
Ko Te Oneroa a Tōhe te moana
Ko te Tū Moana te tupuna
Ko Māmari te Waka
Ko Ruanui te tangata
Ko Te Rarawa te iwi.

I tupu ake tēnei kaumātua a Hekenukumai Pūhipi i roto i tana iwi a Te Rarawa i raro i te maru o te maunga Whangatauatia ki Whāroa i te taha o Te Oneroa a Tōhe i te Taitokerau. Mai i a ia e tamariki ana, ka rongo a ia i ngā toto o ana tūpuna i roto i a ia e korikori ana i tana ngākau, i tana wairua rānei, kia mahia he waka ōrite anō ki ngā waka i haere mai ai tātou te iwi Māori ki Aotearoa mai i Hawaiki.

Ko te mahi tūturu a tēnei tangata he mahi wāpu whakawhiti awa. Nō reira, ka mōhio a ia ki nga āhuatanga o ēnei momo mahi, ki te hī ika, me ngā mahi katoa e whanaungatanga ana ki te moana.

I te tau kotahi mano, iwa rau, waru tekau mā toru, ka tūtaki tuatahi a Hekenukumai Pūhipi ki ngā kaihoe me ngā rangatira o te waka, Hokulea. Ia tau, ia tau, mai i tērā wā, ka hoki atu a Hekenukumai Pūhipi ki Hawaii ki te tautoko, ki te āwhina, i ngā toa o ērā moutere i a rātau e whakatikatika ana i tō rātau waka Hokulea mō tana haere nui i runga i te Moana nui a Kiwa, arā, ki te aru i ngā tapuwae o ngā tūpuna.

I hanga whare me ētahi atu kaupapa i whakatūria e ia, nā, ka tino rangatiratia te kaumātua nei e te iwi o Hawaii. I reira anō ka tīmata ia ki te whai te mātauranga e pā ana ki te ārahi waka mā te tirotiro ki ngā whetū mārama, me te āhua o te moana, me te āhua o te rangi, me te āhua o ngā manu, me te mahana o te tai. Otirā, ngā tikanga katoa i tae ora mai ai ngā tūpuna i o rātau haerenga i te Moana nui a Kiwa.

large

I te tau kotahi mano, iwa rau, waru tekau mā rima, ka tae mai a Hokulea me ōna rangatira ki Waitangi. I roto i ngā mihi pōwhiri kōrero hoki a ngā tohunga i te huihuinga, ka puta te inoi a tēnei rangatira rongonui, a Tā Hēmi Henare, ki a Hekenukumai Pūhipi. Kātahi anō a ia ka kite i te mea whakamīharo, ā, he waka tūturu. Hāunga anō ngā waka taua e mōhio nei tātau, engari, ko tēnei te waka Hokulea i rite ki ngā waka i haere mai ai ngā tūpuna. Nā, ka mea atu anō a Tā Henare ki tana mōkai ki a Hekenukumai Pūhipi kia hangā e ia tētahi waka kia rite anō ki a Hokulea, engari me hangā anō i te rākau tūturu o Aotearoa, ā, me whakatika mai ngā kaihoe i te motu whānui.

Engari he tini ngā mahi me mahia e rātau i mua atu i tō rātau haerenga ki te Moana nui a Kiwa. Ko te tuatahi, me rapu ētahi kauri, ā, kīhei i roa ka kitea ēnei i tētahi ngahere i te Taitokerau. I te tīmata, korekau te kāwanatanga i whakaae kia tapahia ēnei tamariki a Tāne. Engari, nō te mutunga o tētahi hui, ka kitea e te katoa i te pai te puta i tēnei kaupapa te mahi waka, nā, ka whakaae te kāwanatanga kia whakahingatia ngā kauri nei.

E rua hoki ngā kauri i hinga i ngā toki, me karakia tapu ngā karakia tawhito e te tohunga a Hekenukumai. I te mutunga o ngā karakia nei, ka tōia ngā kauri ki Te Aurere, ko te kāinga hoki tēnei o Hekenukumai. Nā, i reira, ka tīmata ngā kaimahi waka i ngā karakia me mahi anō, kia oti tika ai te waka nei. Ka haere nga mahi i a rātau e mahia nei. I ēnei mahi, ka haere ngā whakaaro hei a wai mā ngā kaihoe? Ko ngā whakaaro kei ngā tama o te motu, kia whai mana ai te waka mai i tērā iwi, i tērā iwi.

Ko te kaiārahi o te waka nō te moutere o Micronesia. Korekau atu he tohunga mōhio atu i a ia mō tēnei mahi, te tirotiro whetū mārama, me tōna kaha anō te haerere i te Moana nui a Kiwa. Ka mōhio ia ki ngā tini āhuatanga a Tangaroa rāua ko Tawhirimātea. Nā, ko ia te tino kaiārahi i te waka. E rua atu anō ngā tāngata nō ngā moutere o te Moananui a Kiwa, tētahi no Hawaii, tētahi atu anō nō Micronesia. Nā, ko tēnei o Micronesia te kaiwhakamārama whakapākehā hoki i ngā kōrero a tō rātau tohunga, engari, ko te kāpene o te waka ko Stanley Conrad nō Te Aupōuri.

Ki runga ^