Ngā hākinakina
Nā Wiremu Kaa i whakamāori te kohi kōrero a Claudette Hauiti ki a Cindy Ngawati, he wahine toa mō Te Tīma Wāhine Whutupōro Whakapā o Aotearoa.
"Ki te waimarie koe me rāti whakamua atu, ki te wātea mai hoki, me tō kite atu i te rārangi, oma hāngai atu. Kaua e titiro whakamuri."
Koia nei tonu ngā kōrero kei roto i te hinengaro o Cindy, e tāngorongoro ana, i a ia e whakatika ana i tāna tū, i te papa tākaro i Te Tīma Wāhine Whutupōro Whakapā o Aotearoa.
Ahakoa tekau mā waru ōna tau, ko Cindy te mea tamariki o rātou. Engari hoki ahakoa tōna tamariki, ka māia tonu tana whakapau i ōna kaha kia tū ko ia te tino toa mō te tākaro.
I heke mai a Cindy i ngā kāwai tāngata o Ngāpuhi me Ngāti Whātua. I tīmata mai āna mahi tākaro i te tīma o te whānau. Te tekau mā tahi tonu ōna tau. Ko tōna matua te kaiwhakaako, ā, ko tana māmā te kaitiaki. Kei roto katoa āna tungāne me āna tuāhine i te tīma o te whānau.
E uru atu ai ia i roto i te tīma o Aotearoa nā tana whakapau kaha, i runga noa atu i te kotahi rau paiheneti i roto i ngā tākaro o te wā kāinga me te rohe pōtae. Pērā anō mō te pupuri kia mau tonu ōna kaha ki ngā tākaro nei, e ono rā i te wiki a ia e whakapakari ana i tana tinana mō tēnei tākaro.
Mahue mai ana e iti noa iho nei te wā e toe mai mō ngā mahi whakahoahoa, mahi kura, me te āwhina hoki i ngā mahi o te kāinga. Otirā, ngāwari noa iho ki tēnei kōtiro nō mua noa rā i Te Kuranui o Tāmaki Makaurau, te whakawhitiwhiti i ēnei mea katoa. Nā konei hoki a ia i uru atu ai ki te tīma o Aotearoa.
"Ko ngā mahi whakapakari tinana i muri iho o te kura, ka mutu tēnā ko te tākaro rānei ko te whakatikatika rānei i ngā whakahaere o te tākaro. Ka hoki tika ki te kāinga ki te kai me te āwhina i ngā mahi o te whare (ka raru katoa ngā whakahaere ki te kore au e mahi i ētahi mahi), hei te hauruatanga o te waru ka tahuri ahau ki ngā mahi o te kura."
Mō te wā o te mahi whakahoahoa, ko te rā kotahi e wātea ai ia, pau katoa ki te taha o te whānau. Ko ngā mahi, he mātakitaki te tākaro rīki, he tirotiro pikitia noa iho rānei.
Ki tā te kōrero a Cindy, kei te tamariki tonu hoki a ia, ā, kāore ia i te āro atu ki ngā mahi whakahoahoa, nōtemea, nui atu āna mahi. I tērā tau i uru atu ia ki roto ki te tīma o ngā Māori o Aotearoa, me te tīma mō ngā mea i raro mai o te rua tekau mā tahi mō ngā tākaro poitarawhiti.
I kaingākau ai ia ki te whai i ēnei mea nā te kaha o tana whānau ki te atawhai i a ia, me tō rātou mau ki ngā mahi karaitiana. I runga i te papatākaro, he kaha ia ki te whaiwhai i ngā wāhi ngāwari o te hoa tākaro. Mā te pēhi me te aruaru i te hoariri ka pōnānā ka hēmanawa rātou. Hei konei ka wātea mai te huarahi, ka taea te mau te pōro ki uta kia piro.
"Kāore he kiko o te tatari mō te waimarie kia puta. Māhau tonu e waihanga. Māhau tonu e hanga te huarahi mōu, e whakawātea te haerenga atu mōu kia taea ai e koe te oma atu ki te rārangi.
Kia maumahara tonu koe i ngā wā katoa, arā atu o hoa tākaro, he tīma kotahi koutou. Engari kāore he korōria mō ngā mea pōturi. Ki te kume whakamuri koe, pai kē mēna kāore koe i reira."
Ko tana i kī ai he pērā anō i tana whakahaere i a ia i te ao nei. Ko tana wawata kia tū ia hei kaiako i roto i ngā kura pea, hei kaituhituhi rānei, ki ēnei mea e rua rānei.
Kei te tino mārama a Cindy ki ngā tākaro o ngā tino tīma, hei te mutunga o ia tākaro ka puta te tohu o tō toa me tō pai ki te tākaro.
Ahakoa ki ngā pakeke kē tēnei pātai mō te roa ōna e tākaro ana, hoki tika ana tana whakautu, kāore he whakaroaroa.
"Mēna kei te kaha tonu au ki te omaoma, ka kaha tonu au ki te tākaro."