Te Wharekura 74 – He tīpuna, he mokopuna
Whenu: Tuhituhi (Pānui) Kōeke 5–8
Ngā whāinga paetae
- Me mārama, me whai hua, me whānui ngā momo tuhinga a te ākonga, me te āta aro anō me pēhea te whakaraupapa tika i ngā kaupapa. (Kōeke 5)
- Me hāngai, me tika te rere o ngā tuhinga a te ākonga, ā, ka kitea tōna auahatanga i roto i ngā momo tuhinga huhua noa. (Kōeke 6)
- Ka taea e te ākonga te tuhi ahakoa pēhea te roa, te poto, te pūtake kē rānei; me mārama, me hāngai hoki taua tuhinga. (Kōeke 7)
- Me matatau te ākonga ki te tuhituhi i ngā momo tuhinga huhua noa, mō ngā kaupapa huhua, ā, ka kitea te hōhonu o te whakaaro me te hihiri ki te kaupapa. (Kōeke 8)
Ka taea hoki e te pouako te whakamahi ngā pūkenga, ngā kawenga, me ngā aromatawai e hāngai ana kei ngā whārangi 88–91.
Hei mahi
Ko Kīngi Paerata Te Waka
Matapakia ngā āhuatanga whānui o ngā tuhinga pānui mō ngā niupepa. Ka tuhituhi ia ākonga i tētahi tuhinga pānui mō te kāinga o te waka Kīngi Paerata e te ahi, pau noa – inahea, i hea, i pēhea, i whakapaea a wai. Ka mutu, ka hoatu ki tētahi atu ākonga hei āta tirotirohanga, hei āta tātaritanga māna ki te whakatika me tāpiri ngā whakaaro ki te whakapai ake i te whakatakoto kōrero. Ka tāia ā rātou tuhinga. (Kōeke 5)
Ka kōrerorerotia ngā momo rerenga kōrero, kupu e rangona ai te wairua o ngā whiti me ngā waiata. Whai whakaarohia te kaupapa, te koronga, te horopaki me te āhua o te hunga pānui mā rātou ēnei whiti, waiata hoki. Ka tuhituhi ngā ākonga i ā rātou ake whiti, waiata rānei e pā ana ki te uara me te hiranga o tēnei mea, te reo Māori. (Kōeke 6)
He kōrero whakamutunga
Ka pānui anō ngā ākonga me te whakamahi i tēnei hei pūtake o tētahi tuhituhi kōrero e whakaatu ana i te papātanga o te Pākehā ki te reanga Māori i pā tuatahi ai ki te hunga Pākehā. Me whakaputa i ō rātou ake whakaaro. Me rapu, me whakaatu hoki i te whānuitanga atu o ngā whakaaro ā-tuhi hei tautoko mai. (Kōeke 7)
Ka rangahau ngā ākonga i te whakanao i ngā momo waka me te hokohoko i ngā kai me ērā atu rawa e te Māori i te wā 1820 ki te 1880, ka tuhituhi hoki i tētahi pūrongo mō taua rangahau. Me whai wāhi te hokohoko i roto i Aotearoa, ki tāwāhi hoki, ki taua pūrongo. (Kōeke 8)
