Ngā mahi-ā-ringa whakapaipai a te iwi Māori
Nā Muru Walters nō Te Aupōuri
Ko ngā waiata, ngā waiata-ā-ringa, ngā haka, mahi raranga, ngā mahi whakairo, te kōrero i te reo Māori, ngā kōrero pakiwaitara me ngā tākaro whakataetae ko ēnei mea katoa ki tāku nei titiro, ngā mahi whakapaipai a te iwi Māori. Me haere tahi ēnei mahi katoa. Kaua e wehea atu ko te reo Māori ki tēnā pouaka, ko ngā mahi-ā-ringa mā ngā tamariki ki kō, ko ngā mahi whaowhao mā ngā kaumātua ki kō, me ētahi atu, ki hea rānei, hei mātakitaki mā te kuare. Kao! I te pēnātia ka rite ā tātou mahi ki te ngārara mokemoke e ngōki ana.
Kia tika hoki te mau i ēnei taonga tapu i roto i te ao hou, kia tū tonu mai ai hei tauira mō ngā Māori me ngā Pākehā e whai atu ana. Kia kaha hoki tātou ki te tautoko i ngā tohunga kua whakawhiwhia nei ki te hōhonutanga o te mātauranga mō ēnei mahi. Nā ngā tīpuna tātou i whakatō ki waenganui i a tātou, hei oranga mō tātou katoa. E mōhio ana tātou, i te whaowhao te tohunga-whakairo ka hou atu tōna wairua, tōna manawa ki roto i taua rākau. Ko tāna koha tēnā mā te iwi. Ko tēnei te tikanga a te Māori ko tāhau e pai ana, mā te iwi, hei whakarangatira i te iwi.
I ngā rā e tamariki ana ka rongo i ngā reo reka e pararē ana i Te Kao, i Pārengarenga, te wāhi e pekepeke mai rā te kanae, te tāmure, te mangō. I takahi atu i Te-Oneroa-a-Tohe i roto i Te Rarawa ki Whangatauatia e tū mai rā. E whakawhiti atu ana ki Tauroa, e ruaki mai rā i ana pātiki me te toheroa. Kātahi ka hoki whaka-momori ki Te Kao kia wepuweputia ngā waewae e Huitara Matiu ki te tatarāmoa kia tika ai te hiki o ngā waewae i roto i ngā waiata-ā-ringa. I reira anō ngā tākaro whutupaoro e ākona ana.
I tipu i roto i ēnei pārekereke tāngata. Nō te putanga mai ki te ao nui nei ka āwhinatia e Gordon Tovey kia kite i te hōhonutanga o ngā mahi whakapaipai a te iwi Māori.
Taku taenga ki Tūranga ka pā ki ahau te mana o Ngāti Porou. Nā George Reedy i whakatikatika te tinana kia tau ai te tū mō te haka. Nā Pine Taiapa, te tohunga rongonui mo te whakairo, ngā kōrero pūrākau i ngāwari ki aku taringa. Nā Waihīrere i roto o Te Aitanga-a-Māhaki te waiata-ā-ringa. Ko rātou ngā toa ki tēnei mahi. Kei i a rātou te ihi, te mauri.
Ināianei, kei Te Waipounamu ahau e noho ana. Ahakoa kua ngaro haere te reo me ngā taonga a ngā tīpuna i konei, kei konei te wairua tūturu Māori. Kei konei anō te pipi, te koura, te kūtai, te pāua, te kina.
Kei nga mahi-ā-ringa whakapaipai a te iwi Māori te huarahi mō āpōpō. Kaua e noho puku ki te kāinga mātakitaki ai i te iwi. Pai kē me uru tonu atu ki ngā taonga nei ako ai. Kei waiho mā te Pākehā e tohutohu te Māori.