He kupu whakataki

He huinga pukapuka a Te Tautoko i whakatakotoria hei rauemi whai muri i a Whakawhiti, otirā, hei rauemi Māori e tautoko ana i ngā wāhi whāinga matua ki tā Te Reo Māori i roto i te Marautanga o Aotearoa, me te whakaatu hoki i ngā kaupapa whānui e pā ana ki te pāngarau, te pūtaiao, te hangarau, ngā tikanga a-iwi, ngā toi, me te hauora i roto i ngā kaupapa kawea ai e ngā akonga i ia rā. Ka noho mai he kōrero paki, he kōrero pono anō hoki hei tūāpapa, ā, ko te tikanga, mai i reira ka toro haere ngā ākonga i ngā mahi takitahi, ā-rōpū, ā-akomanga rānei i te roanga atu o ngā kōrero.

Kua hora mai Te Tautoko 48 nei hei whāwhātanga mā te hunga kua 6 tau, ā, piki ake e whakaakona ana ki te reo Māori. Kei tēnei pukapuka ngā whakaaro tautoko i te Kura Tiwhikete Reo Māori 074, Te Reo Rangatira 175; NCEA taumata 1.

Te whakamahi i tēnei huinga pukapuka

Tērā pea ka hiahia koe kia pānui ngā ākonga i tētahi kōrero i te tuatahi, kātahi ka whai i tētahi pātai, ka whakautu rānei i ētahi pātai kua whakatakotoria. Tērā rānei ka hoatu ngā pātai ki ngā ākonga i mua i tā rātou pānui i ngā kōrero. Ko te hua o tēnei, ka āta mōhio ngā ākonga ki ngā tino āhuatanga hei kimi mā rātou i a rātou e pānui ana. Tērā rānei ka whakamahia tēnei hei tāhuhu mō tētahi rangahautanga, ka taea rānei te kawe ngātahi ki ētahi kaupapa rangahau e whakahaeretia ana e te akomanga. Arā ētahi mahi ka whai kia auaha tonu te reo Māori. Ka noho ēnei hei whakahauhau i ngā ākonga kia tuku i ō rātou hinengaro kia rere.

Ko tā te katoa o ngā kōrero kei tēnei putanga e hāngai ana ki ngā kaupapa o ngā kōrero o neherā me ngā mōteatea, otirā, me te tuku tirohanga Māori ki te ao whānui.

Ngā whāinga paetae

Kua tohua ngā whāinga paetae mai i ngā whenu o Te Reo Māori i roto i te Marautanga o Aotearoa, otirā, me ētahi atu o ngā marautanga o Aotearoa i ngā wāhi e tika ana, e hāngai ana ki ia kōrero. Kua tohua anō hoki ngā pūkenga me ngā waiaro i ngā wāhi e tika ana. Heoi anō, ngā pūkenga, ngā waiaro rānei ka āta tirohia, kei te āhua tonu o te huarahi ka whāia e koe hei kawe i ngā mahi.

Ngā taumata mo te pānui pukapuka

Ko ngā kōrero kei tēnei kohinga, e tika ana mō ngā ākonga kei te 6 tau piki ake tō rātou matatau ki te pānui reo Māori. Otirā, ko ngā kōrero whai kupu ōpaki, ōkawa, kīrehu, kīwaha tērā pea e hāngai kē ana ki ngā taumata o runga ake. Māu tonu e whakatau mēnā e tika ana kia ārahina te pānui a te ākonga, kia mahia tahitia rānei, me waiho rānei mā te ākonga me tōna kotahi e pānui ngā kōrero. Kei te āhua tonu pea o te kōrero, o te tauhou rānei o ngā kupu e whakatau. He mea whakamārama te pānui e ārahina ana, te pānui tahi, me te pānui motuhake i roto i te pukapuka Ngā Kete Kōrero (dewey 499) me Te Reo Māori i roto i te Marautanga o Aotearoa (Te Pou Taki kōrero, Te Whanganui-ā-Tara, 1996).

Ngā kaupapa whānui o Te Tautoko 48

Ki runga ^