Te Kete Ipurangi Navigation:

Te Kete Ipurangi
Communities
Schools

Te Kete Ipurangi user options:


Te Wharekura Ministry of Education.

Mā te pouako navigation


Ngā kaupoi o Ruatōria

Nā Hopa Keelan

Te tāone kaupoi

I ngā rā o mua, ko te hōiho te tino waka o Ruatōria. Ka haere ki te moana, ki te kura, ki te kaukau, ki te tāone, ki te pikitia rānei, ka haere mā runga hoiho. I tētahi moka o te taone, he rēra, pērā tonu i ngā rēra e kitea ana i roto i ngā pikitia kaupoi. Ka tae atu ki te rēra ka makere te kaupoi ki raro, ka maka atu i ngā reina ki runga i te rēra. Ko ētahi kaupoi ka here i ngā reina ki te rēra. Nā, kua mōhio te hōiho ka tū ia ki reira kia hoki rawa mai tōna rangatira. Nā reira tonu pea i karangatia, i mōhio whānuitia tēnei tāone ko te Tāone Kaupoi o Ruatōria. Ki te haere mātou ki waho o te rohe, ka mōhio mai te tangata nō Ruatōria mātou, kua kī mai rātou, "Ā, nō te Tāone Kaupoi o Ruatōria koutou. " Nō nā tata tonu nei, ka ngaro tērā ingoa nō te mea, kua huri kē te tangata ki te motukā, ā, kua whakarērea te hōiho. Heoi anō, ka haere ki te hoko kai, ki te hoko kākahu rānei, ka herea te hōiho ki taua rēra.

Engari he rerekē i te wā ka tō te rā. Me tūpato tonu mō to paraire, me tō tera. He tino taonga ēnei i ngā wā o mua. Ka here koe i tō hōiho mā te taura, e kore hoki e hiahiatia e te tangata. Ka tango mai i tō paraire me tō tera, ka whakapeke. Te kore, hoki rawa mai koe, kua riro tō paraire me tō tera. He tino taonga ēnei i ngā wā o mua. Ko te wāriu pēnei tonu i te wāriu o te koura. Ki ētahi, ko tana paraire me tana tera tana manawa.

Te haere ki te pikitia

He whare pikitia tō Ruatōria. Kei te tū tonu taua whare i tēnei rā, engari, ināianei he rūma tēnei nō Te Karapu o Hikurangi. I ngā pō o ngā Wenerei me ngā Hātarei, ka whakahaeretia he pikitia. I ētahi wā ka whakahaeretia he pikitia i te rua karaka i te ahiahi o te Hātarei. He pai ki a mātou te pikitia o te pō, nō te mea, ka āhei mātou ngā taitamariki ki te mahi i ngā mahi e hiahia ana mātou, tāpiri atu hoki ki tēnei, he pōuri. Kāore mātou e kitea e ō mātou pakeke e mahi ana ā mātou mahi a te nanakia i runga i o mātou hoiho. Nō reira hei te Paraire tonu, kua whakariterite mātou ko ōku hoa o te kura tuatahi o Hiruhārama, te wāhi me te taima e tūtaki ai mātou. Eke ana ki taua haora, kua whakarōpū mātou, ā, ka haere ki Ruatōria. Ka rawe te haere rōpū, pēnei tonu i te kaupoi nei. I ētahi wā, eke ana ki te ono ngā hōiho e haere tahi ana.

Mō ngā pikitia

Ko te nuinga o ngā pikitia e whakaatatia ana i tō mātou whare pikitia, he pikitia kaupoi, he pikitia Inia. Ka pai ki a mātou ēnei pikitia, nō te mea, ka whakarite mātou i a mātou ki ngā kaupoi. Arā, tā rātou noho i ō rātou hōiho, tā rātou peke ki runga i ō rātou hōiho, tā rātou whakapurei i ō rātou hōiho, tā rātou whai i ngā tāngata kino, ngā Inia, ngā wākena, me ngā tereina kawe koura. Ko mātou ēnā e whakarite ana i a mātou ki te kaupoi. Tekau noa iho pea ō mātou tau i taua wā. Kāore ō mātou mātua e whakaae kia mauria ngā paraire me ngā tera kei heipū ka ngaro. Heoi anō kāore tonu mātou i māharahara, te mea nui kē, kei te haere mātou mā runga i ō mātou hōiho. Ko ā mātou paraire he taura. Mehemea ka waimarie koe ka āhei koe ki te mahi he paraire. Engari, mehemea he poto rawa tō taura, ka here te kauae o raro, mā reira e tia tō hōiho, pēnei te Inia nei. Mehemea te hiahia koe kia haere koe ki te mauī, ka kukume koe i te taura ki te mauī, me te tītaha anō o tō tinana ki te mauī. Pērā anō mehemea te hiahia koe kia haere tō hōiho ki te matau. Ko ō mātou whakapuru he tāpōrena. Ka pou koe i o waewae ki roto i ngā ringa, kia kore tō tāpōrena e hoki whakamuri.

Mehemea kāore he tāpōrena, he pēke rākau te whakapuru mā te kati o te tera e pupuri, kia kore e mania ki muri. Ko ō mātou hoiho katoa, he hū ō rātou kia kore ō rātou waewae e mate i te pōhatu, ka tūparaka. Ka rawe ki ā mātou te whakarongo atu ki ngā hū o ō mātou hōiho e pakō haere ana i runga i te huarahi. Kia pōuri, ka hikohiko haere ngā hū kia ūkui te maitai ki runga pōhatu. Ka rawe te mātakitaki atu.

Te pahi kawe pāhihi ki te pikitia

I ngā ahiahi o te Hātarei, ka haere mai he pahi i Ruatōria ki Hiruhārama ki te kohikohi tāngata e hiahia ana ki te haere ki te pikitia o te pō. Ka tae ki Makarika, ka hoki mai, ka tīmata ki te kohikohi pāhihi. Ka tae mai ki Pūhunga, ka huri mai ki Whakapourangi, kātahi anō ka hoki ki Ruatōria. Tae rawa atu te pahi ki te whare pikitia, i te toru tekau meneti i muri i te whitu karaka, kikī ana i te pakeke, i te tamariki. I te tekau karaka, ka mutu te pikitia. Ko te pahi kei waho e tatari mai ana mō ana pāhihi.

Ngā mahi nanakia a te rangatahi

Ko au me ōku hoa ka oma ki ngā iāri ki te hopu i ō mātou hōiho, ka tatari mai i roto i te awa mō te pahi. I aua rā, heke kē te rori ki roto i te awa ka puta mai i te taha tonga o te piriti, ā, mai i reira ki Pōhatukura he pikitanga. Nā reira kāore e tino tere te haere a te pahi kia hoki ki Hiruhārama. Haere atu ana te pahi, ka whaiā e mātou i runga i ō mātou hōiho. Rite tonu mātou ki ngā tāngata kino e whai ana i te wākena kei te kawe koura. Kei te pakū haere ā rātou pū, engari mātou, kāore a mātou pū. Ko ā mātou mahi he whakapiri atu ō mātou hōiho ki te pahi, ka pupuri i te wini. Kei te hārapa rā hoki te hōiho. Kite mai ana ngā tamariki, ngā hoa, ngā whaiāipo i runga i te pahi, kua pōkia ngā wini o muri. Kua rere mai ētahi ki te pupuri i ō mātou ringaringa. I ētahi wā ka hōmai he ngau, he rare rānei mā mātou. I waimarie mātou nō te mea kia nohonoho ngā pāhihi i runga i te pahi, ko ngā pakeke katoa ka noho ki mua, ko ngā tamariki ki muri.

Te whakaaro o ngā pakeke

Ka rawe ki a mātou te whaiwhai pahi i runga i ō mātou hōiho. Engari ki ngā pakeke me te kaitaraiwa kāore i tino pai ki a rātou. Nā reira, ka whakahaua e rātou te pirihimana ki te hopu i a mātou. I mau ōku hoa engari au kore rawa i mau, ā, kore rawa ōku hoa me ērā i runga i te pahi i whāki ko au tētahi o aua nanakia. Ko tētahi o ōku hoa noho tonu ai i tua ake i a au. I kite atu au i te pirihimana e haere atu ana ki tōna kāinga, ka kōrero ki tōna māmā. Ka haere te pirihimana, ka kite atu au e whiua mai ana ia mā te rākau. Mōhio tonu au te take arā, mō te whaiwhai pahi.

Ngā whakaaro i tēnei rā

Ko ēnā ngā rā o te hōiho, te wā e mahi ana mātou i ngā mahi a te tamariki. Ināianei he motukā te waka. Ahakoa te haere te tangata ki whea, ahakoa tata, ahakoa tawhiti, ka haere ia mā runga i tōna waka. Engari mehemea ka āhei tātou te tangata kikokiko ki te hoki anō ki aua rā o mua, ka hoki au!

Ki runga ^



Site map


Footer: