He kōrero whakangau Poaka
He pūrākau nō Ngāti Porou
Nā Mura Walters ngā pikitia
E kōrero ana mātau ko ōku hoa i waho tētahi toa, ka puta ake tētahi Māori. Ko Mio tōna ingoa. He Māori pākiwaha taua Māori, ā, nō tōna kitenga mai i ahua mārō tonu tana haere atu.
Ka mea atu au ki aku hoa , "Ka kite koutou i te Māori rā?"
"Ko tēwhea? Ko tērā e haere atu rā?"
"Ā. Kei a au tētahi kōrero mōna."
I tētahi rangi ka tea mai ia ki tōku kāinga, me tana tono mai me haere māua ki te whakangua poaka. Ka mea mai nāna kē tērā mahi, te whakangua poaka puihi.
Ka mea atu au:
"Kei te pai. E haere ana tāua ināianei. Nāku i here ngā kurī i tērā pō, ā, kāore i whāngaitia e au."
"E hia āu kurī?"
"E whā. E toru ngā kurī hopu, kotahi te kurī mahi hipi. He rawe ia mo te hongihongi tapuae poaka. Tētahi, ka mau ana he poaka i ōna hoa, ka kaha tōna au kia tae tere atu ahau ki a rātau."
"Kāre koe e mau pū ana?"
"Hei aha te pū! Kei te pai noa iho te pūtia naihi, Me mau he tote. Ka mau he poaka ka tunutunutia e tāua te ate hei kai. Ko te mea kē me tae wawe tāua ki te poaka, nō te mea kei mate ngā kurī mehemea he tāriana. Ka tae ki reira, kaua e patua ngā kurī kia makere i raro i te poaka ahakoa kua hemo, nō te mea kei hāngai ki tētahi poaka nui, ā, e rere atu ana koe ki te oka, ka tukuna te poaka e ngā kurī. E pōhēhē ana kei te patua e koe. Ka kite koe, kei tahuri kē mai te poaka ki a koe."
"He pai ki te mau i a tāua te poaka i te wāhi whai wahie hei hunuhunu."
"Mehemea kāore he wahie o taua wāhi, ngāwari noa iho tēnā. Me tapahi ngā waewae e rua o muri, ka whiu ki te wāhi rākau, ki te awa wai rānei. Ka tae ki reira kātahi anō ka patu kia hemo."
"Pēhea ai koe mehemea he tāriana poaka tino nui? Inā hoki kāore koe e mau pū!"
"Me tapahi ngā waewae o muri. Ka noho hoki te poaka ki raro, kāore e kaha te oreore hāere ki te tuki i a koe me ngā kurī. Ki te kore i tērā, me oka te kaokao ma te naihi i te wā tonu e whata ana ngā kuri i runga i a ia. Ka taea tonu te manawa i tēnei tūmomo oka. Haere tāua, kei te moumou tāima noa iho tāua i te kōrero."
Ka haere māua ki uta mā runga hōiho. He pīkau anō ā maua hei paepae mīti. Roa tonu e haere ana, ka tae ki te ngahere. Ka hongihongi haere ngā kurī me te omaoma haere. Engari he tahito ngā tukinga poaka me ngā tapuae. Ka heke whakararo ki roto i te awa, kātahi ka ngaro ngā kurī. Ka kite atu au i te wāhi okiokinga o tētahi poaka i roto i te parahua. I kō atu tētahi rākau. He whīnau taua rākau, ā, ko ngā hua i ngahoro ki raro, kua pau kē i taua poaka. Mōhio tonu au, ki te mau ko tēnei poaka nā, kei te mōmona ia. Ka mea atu au ki taku hoa, me āta whakarongo māua.
"He au tērā. Ko Tiro, ko te kurī mahi hipi."
"Ā, kei te whakatata rātau. Tētahi, hei karanga tērā i ana hoa ki a ia."
Kāore i roa ka rongo māua i te auau o ngā kurī me te ngawī o te poaka. Tere tonu te oma atu, nō te mea kei whara ngā kurī, kei marū kē rānei ko te poaka. Ka oma, ahakoa te tāweka i rō pirita me te hinga haere noa iho, ka oma tonu. Kāore i roa ka tae; ka tū, ka āta titiro. He whaerēre nui, he mea mōmona. Kotahi te kurī i runga o tētahi taringa, kotahi i te kaokao o mua, ā, kotahi i te timutimu i muri.
Ka rere atu au ki te hopu i te waewae o muri, kātahi te poaka rā ka oma atu ki taku hoa.
"Hopukia, e tama!"
"Ei, ka mate au!"
Ko ia tērā ka oma, ka oma, piki rawa ki runga rākau nanapi ai, pēnei tonu me te paihama. "Hoki mai, hoki mai!"
"Hei aha māku te poaka."
Waimarie noa iho ka hurihia e au te poaka na, ka patua. Ko ngā kurī i reira tonu e ngengere haere ana ki tā rātau poaka. He roa te wā noho o taku hoa i runga i tōna rākau - he nui rawa nō tōna whakamā.
Ka kohikohia he wahie mō te ahi hunuhunu, he nui atu ana wahie. Ka kaha te mura o te ahi ka tīmata te hunuhunu. I utaina katoatia atu te poaka ki runga ki te ahi mo tētahi wā poto nei, kātahi ka hīkina mai ki raro. He putia naihi ā māua hei hunuhunu. Ka mutu tēnā ka tangohia mai ngā puku ki waho.
Kāore i roa, ka hoki mai ki te kāinga me te mīti poaka i roto i ā māua pīkau. Pai noa iho te whai mai a ngā kurī, kāore hoki i tino haehaea e ngā rei o te poaka.
Ko taku hoa ka noho puku. Kāore i kōrero, mai i te ngahere tae noa mai.