Te tina pō i ngaro
Nā Oho Kaa
Kua tae ki te ahiahi o te tau hou. Koia nei taua pō i haere katoa ngā taitamariki ki te kanikani. Rikarika katoa rātau.
"Māka, Hōri, Taina, haere mai ki konei."
"Auē, kāore te tino pai te reo o Pāpā," te whakarongo atu a Taina.
"Ā, tēnā koutou mā, kore rawa i topea e koutou he wahie mō te whare. Rokohanga, he whakahokihoki tā koutou mahi ki to koutou Māmā. Kia pēhea rawa tō koutou pakeke e mōhio ai koutou?" te kohete mai a Pāpā.
"I tūreiti tō mātou hokinga mai i te whutupaoro, ā, ... "
"Anā, kei te whakahokihoki anō koutou. Ā, kāti, kāhore he kanikani mā koutou i tēnei pō. Ka noho koutou ki te taha o tō koutou Nāni. Ka mate koutou i ahau mehemea ka whakatoitoi koutou ki a ia." Mōhio tonu mātou kotahi tonu te kōrero a Pāpā. Kāhore he painga o te tohetohe. I muri tonu i te hapa ka wehe atu ō mātou mātua. Kore rawa i pōwhiri mai ki a mātou. Ka puta te riri i a Māka, "Kino atu ahau ki a rāua. Kua reri kē taku tarau mō tēnei pō. Kei te roa kē ahau ki te wehe atu i tēnei kāinga."
"Nōhou tonu rā te hē, Māka. Nāhau i kī me noho atu tātou ki te whakararu a te tīma whutupaoro," te kī atu a Taina.
"E kī. Ko au he tahataha mō kōrua. I te wātea tonu te huarahi. He waewae tonu ō kōrua."
Ka wawao mai a Nāni, "Me mutu noa te whakaaro mō te kanikani." I te pīoioi a ia me te whatu wūru. Ka menemene atu au ki tō mātou Nāni. Koira te pai o tō mātou nāni, he mōhio nōna ki te whakauru mai i te wā e tika ana.
"Kāti tonu kei konei koe, e Nāni, ka taea e mātou te kōrero atu ki a koe, ā, kāhore e ngaua ō mātou taringa."
"Ko te hiahia a tō koutou pāpā kia pai katoa ngā āhuatanga o te kāinga, nā reira a ia i riri ai. Kei te haere mai te wā ka noho pāpā koutou, mā reira rawa pea koutou e mōhio ai."
"Āe, Nāni, ka haere mātou ināianei ki tō mātou rūma waho whakatangitangi ai," ko au tērā.
"Tēnā me kati mai te tatau kia kore au e turituri i a koutou," te kōrero mai a Nāni. Ka kihi mātou katoa i tō mātou nāni, ka puta atu ki waho. Ka roa mātou e whakatangitangi ana i a mātou kē, ka whakahau mai a Māka.
"Haere mai rā. E haere ana tātou ki te kanikani."
"He aha? Tō pōrangi hoki. Kei te mōhio tonu koe ko Matua Kēkē kei runga i te tatau. Kore rawa tātou e uru atu. Kei te mōhio tonu koe ki ōna whatu pūpū." Ko au tērā.
"Waiho mai ki ahau. Ko Māka te nanakia ahau." Kua manana kē ōna whatu. "Whakatika mai, me haere tātou. Kaua e turituri, kei rongo mai a Nāni i a tātou. Raraua he kete nui inā taha kōrua i te whare." Nā te whiti o te marama, poto noa te wā ka tae mātou. E tangi mai ana te pēne.
"Au, te papai hoki o te pēne, nē rā?" te aumihi a Taina.
"Hei! Arā kē to tātou matua kēkē e haere rā, tāpapa ki raro,"te whakahau a Māka.
"He aha koe i mōhio ai ko Matua Kēkē, Māka?" Te pātai a Taina.
"Kāhore koe i te kite i tana tōti? Arā, kei te wharekai a ia ināianei. Ia rua tekau meneti ka tirotiro haere a ia. He Wātene Māori a ia, nā reira e hurihuri haere ai, me kore noa e kitea he tāngata e taka haere ana."
"Hei aha. Me hoki tātou ki te kāinga, nē. He mahi takeo tēnei," ko Taina tērā e amuamu ana.
"Mō te kore tēnā, Taina," te kōrero atu a Māka. "Ko koe me noho i konei hei tautiaki. Hoatu tō kete ki a Hōri. Heipū te puta mai he tangata, me whakaruru koe i a koe. Kaua e kī mai kāore e taea e koe te tangi a te ruru. Kua rongo ahau i a koe. Kia mau tonu o whatu ki te tatau. Kei te pai?"
"Kei te pai," te ngunguru atu a Taina. Ka ngōki atu māua ko Māka ki te wharekai. "E piki ki runga i ōku pakihiwi, Hōri, ka pana atu te wini kia puare," te kī a Māka.
"Āe, kua puare," taku whakahoki.
"Piki atu, kei te whai atu ahau." Ka rarau, a Māka ki te whata wini, ka rewa tana tinana, ā, ka tomo atu ki rō whare. "Kia tere, whakakīa ā tāua kete. Kohia he keke, he pīkaokao, he hanawiti, he inu, he takakau uhi āporo." Ka puta te umere i ahau.
"Taihoa, kia tirohia atu e au mehemea kei te wātea a waho." Ko Māka tērā. "Kia tere Hōri, hōmai te kete tuatahi. Nā, kua pau mai. Ko koe me heke mai ināianei. Kei wareware koe ki te kati i te wini. Māhau e whai mai."
"MOREPORK." Tata tonu a au ki te whata ki runga i a Māka.
"I rongo koe i tērā?"
"Āe i rongo ahau. E pōhēhē ana koe he turi ahau?" te whakahoki atu a Māka.
"Me haere ninihi atu tāua mā muri nei. Māku a Taina e tiki atu. Haere atu koe."
"E haere ana tātou ki whea ināianei, Māka?" Ko Taina e amuamu ana.
"E whai mai koe, ākuni tātou ka tae."
"Ee, kei te mōhio ahau ki tēnei huarahi. Kei te haere tātou ki tātahi." Ko Taina tērā.
"Ka pai, Taina. Kei te tika tāhau. Anei te wāhi mō tātou." Tāhinga ana mātou nei ki rō rīpene, hora ana ngā kete.
"Aeii! He keke kī tonu i te kirīmi. Ko taku hemonga tēnei," te umere a Taina.
"Anei he pīkaokao, Māka," taku ui atu.
"Kei te pai. Kei te honi kē aku niho ki roto i te takakau uhi āporo nei. I rongo anō kōrua i te kakara i a tātou e hapa ana?"
"Āe, pōhēhē tonu ahau mō tā tātou hapa kē," taku whakahoki tērā. "Kei te kainga e tātou ināianei. Ka pai, nē rā!" Ka ngau anō a ia.
"He parāoa anō āhau, Taina?" te pātai a Māka.
"Ā, taihoa. Kia mutu ake taku mitimiti i te kirīmi nei. Anei te parāoa."
"Whuu, he tino hākari kē tēnei." Kei te miri a au i taku puku.
"Kore rawa rātou i te kanikani e rongo i te reka o ēnei kai. Kei te kite atu ahau i a rātou." Kei te kata a Māka.
"Engari kaua e noho nui, e hoa mā. Whakatika mai. Mauria atu te toenga o ngā kai mā ngā ika, me ngā karoro, ka hoki ai tātou ki te kāinga i mua i te hokinga mai o ō tātou mātua i te kanikani. Ia Hoo!" Te whakahohoro tērā a Māka.
Tau atu ana mātou, uru mai ana tō mātou Nāni ki to mātou rūma waho.
"Kua roa kē koutou e wahangū ana. Pōhēhē ahau kua moe kē koutou, ā, ka mahue te raiti kia kā ana. Engari, haere mai rā, he whakamīharo tāku mā koutou." Ka waiata hāmūmū a Nāni i a ia e tatari ana. E toha ana te kai i te kīhini.
"Anā, e tama mā, kāhore tō koutou kōkā i wareware ki a koutou. He pīkaokao, he keke kī tonu i te kirīmi, he nui te takakau uhi āporo me te kirīmi hei kīnaki. Mōhio tonu a ia koina to koutou hemonga ko te TINA PŌ, ehara i te kanikani noa iho. Tērā pea kei te tina pō rātou i tēnei wā, nē?" Whākana ana ō mātou whatu. He pono tēnei āhuatanga i mua i a mātou, kāhore rānei? Ka ngunguru puku a Māka.
"E kai, mokopuna mā. Heoi anō kāore he waireka, engari māku e mahi he mairō mā koutou." Ka ngaro atu a Nāni.
"Auē, kāhore koutou i te kai. Pōhēhē ahau tērā koutou e hemo kai ana."
"Auē Nāni, ehara i te mea he aha. Kāhore tonu mātou i te pīrangi kai i tēnei wā," ko Taina e karanga atu ana.
"Ā kāti, me whakawhāititia e au hei kai mā koutou āpōpō."
"Kei te pai, Nāni. Mā mātou e mahi. Me haere koe ki te moe. Kei te tino ngenge pea koe. Ngā mihi nui tonu ki a koe mō tō whakaaro nui ki a mātou." Ka waiata hāmūmū a Nāni, ka ngaro atu i te pāhihi.
"Māka, e kī mai ana koe kāhore a ia i te mōhio?"
"Kaua e māharahara, Taina. Kāhore a ia i te mōhio ki a tātou nekeneke mō tēnei pō."
Nō te ata ka puta mai tō mātou matua kēkē. "Mōhio koe, e Nāni (koina tōna ingoa ki te katoa) tino pai tā mātou kanikani i tērā pō. Kotahi anō te wāhi hē."
"Ā tēnā, he aha nā?"
"Kāhore tonu ahau i mōhio i pēheatia, engari i riro katoa te nuinga o tā mātou tina pō. Kei te mōhio pea ngā tama nei?"
"E tā! Kaua noa koe e whakaaro mō aku mokopuna. Kāhore rātou e mahi hīanga pēnā. E kao. Ehara i aku moko. He nui tonu te kai i konei mā rātou."
"E Māka, Hōri, anei ō kōrua hoa whutupaoro, kei te pīrangi kōrero ki a kōrua." Tere tonu tā māua hanake. Rekareka kē māua i te ngaro atu i ngā whatu pūpū o tō māua matua kēkē. Ka tū mai ngā ringa o Maru rāua ko Hēmi.
"Kāore māua i kite i a kōrua i te kanikani inapō nei. Te maha o te tāngata. Ko kōrua anake pea i te ngaro"
"Āe, he tino pai, he nui ngā takoha. Etā! I waimarie ahau i tētahi." Rekareka ana te āhua o Hēmi.
"Nē. Mō te aha?"
"Mōhio koe te kanikani ka hurihuri rā te naihi? Ko māua anake ko taku tuahine a Hēni i mahue mai i runga i te papa."
"Ā, ko te kanikani whakawātea. Wow, he aha tō takoha?"
"He pāhi moni tāku, he pouaka tiokorete tā Hēni. Kātahi anō ahau ka whiwhi takoha." Ka tungou atu te māhunga o Māka.
"Tino pai Hēmi."
"Engari he tino koretake te tina pō. Kore rawa māua i hongi tētahi keke nei pea. I kī rātou me tāhae kē te nuinga o ngā kai, engari e kore au e whakapono ki tērā. Ko te mea kē, pōhēhē rātou kāhore e pērā rawa te nui o te tāngata. Ka haere māua ināianei. Hei konei rā." Ka tū māua, ā, haruru noa atu ō māua hoa i te huarahi. Nō tō māua huringa mai, ka kite māua i a Taina e kōrerorero ana ki tō mātou pāpā me Matua Kēkē. Nā te tino whio tonu a Pāpā māua i tō pērā atu. He kete i roto i te ringa o tō mātou pāpā, ā, he kete anō i te ringa o tō mātou matua kēkē. Ko ngā whakapūwharu e mau ana.
"Inā," te hāparangi mai a Pāpā. "Kei te mōhiotia i ngaro pēhea te tina pō, nē rā?" Ka tiro korotaha atu māua ki a Taina. Ka tuohu ō māua māhunga. "Mauria atu, kaua rawa koe e aroha ki a rātou." Ka neke atu mātou ki te motokā o Matua Kēkē, ka piki atu. "Āe! Me tīmata koutou ki te whakatikatika ngā āhuatanga o muri i te kanikani, ā, he pātītī hei tapahitanga a ... , " kōrero tonu tō mātou matua kēkē i a mātou e haere ana i te huarahi ki te marae.