Ngā koiora moana tae kitakita o Aotearoa
Ko Kim Westerskov he kairuku tango whakaahua o Aotearoa. Nāna hoki i tuhi ngā kōrero Pākehā kua whakamāoritia nei
Nā Akuhata Tangaere i whakamāori
Nā Kim Westerskov ngā pikitia
E pōhēhē ana ētahi tāngata, ka kitea nga ika tae kitakita i ngā moana mahana o ngā whenua wera anake. He tika, he ika tae kitakita me ētahi atu koiora moana kei ngā ākau kāoa. Ahakoa rā, he mea pērā anō kei ngā moana o Aotearoa. Kāore e taea te whakahē, he kaha kē atu te tae kitakita me te ātaahua hoki, o ētahi o ngā wāhi rukuruku o Aotearoa nei i ērā o ngā moana mahana.
Tekau mā whitu tau au e rukuruku āwhio haere ana i Aotearoa i nāianei. Ko te mahi, he tango i ngā whakaahua o ngā kararehe tauhou, o ngā kararehe whakamīharo, kei reira e noho ana. Nāku i whiriwhiri ētahi o ngā mea pai o aku whakaahua tae kitakita, mō tēnei tuhinga.
I tangohia te katoa mā te rama whakaahua — mārama ana te kite atu i ngā kararehe nei mo te wā poto, i a au ka tango i te whakaahua. Mā te tango pēnei, ka kanapa te whakaatu a ngā kararehe nei i ō rātou tae kitakita. Ki te kore he rama, ka pōuriuri noa iho ō rātou āhua.
* He punua matuawhāpuku tēnei. I tutaki māua e rua tekau mā rima mita i raro i ngā wai o Alderman Islands i waho o Moehau.
* He rite ngā pūkorukoru kōwhai nei ki te panekoti hāngorungoru. Otirā, ko ngā hua kē ēnei o te rori tonatona. Ko ia kora kōwhai, kora tino iti nei, he hua kua whakapiria tētahi ki tētahi mā te ware tatakī. (Kei te tekau mita o ngā wai o te Whanga o Ōtākou.)
* He pūru e āpititū ana, engari he pouaka māti noa iho te rahi. He ātaahua, he māwhero me te mā te āhua o tēnei rori. Ko āna kai he kararehe muimui, noho pipiri. He huihuinga kararehe pēnei i te uru rākau kei raro i te wai nei, te wāhi noho. (Kei te rima mita o ngā wai o Alderman Islands.)
* Ko te ingoa o ngā ika nohinohi e tere nei i runga ake i te māra tae kitakita hautai nei, he "demoiselles." (Kei te whā tekau mita o ngā wai o ngā moutere o Tawhiti Rahi e tū mai rā i waho i te takutai uru o te Taitokerau.)
* He rite te "ascidian" nei ki tētahi whakamarumarunga raiti rerekē nei te āhua. Engari, e rua ki te toru henimita noa iho te teitei. Pērā i nga hautai me te tini noa atu o ngā kararehe noho wai tai, kāore e taea e ngā "ascidians" te nukunuku haere. Kāore rātou i te māharahara, notemea, tere mai ai ā rātou kai i runga i ngā ia kei roto i te wai. I kitea e au tēnei i te tekau ma rua ki te tekau ma rima mita o ngā wai o te kokoru o Ōmaha, e pātata ana ki Warkworth, Te Taitokerau.
* Hopukina ai e ngā humenga nga ika nohinohi me ētahi atu kararehe pakupaku, mā ō rātou kawekawe tini. Kātahi ka haria te kai e ngā kawekawe ki te waha kei tō rātou pūtahitanga. Ko te ākau i te pakihitanga o te tai, te wāhi noho o tēnei humenga. I kauhoe au i runga ake i taua humenga i te paringa o te tai. E tere katoa ana ōna kawekawe. (Rakiura.)
* Kotahi noa iho te kai a tēnei rori, arā, ko te kararehe ngohengohe e kīia nei ko "dead mans fingers". Ko rātou ngā wāhanga āpure, he karaka te tae, kei te whakaahua nei. (Kei te ono mita o ngā wai o te Whanga o Ōtākou.)
* Pēnei i a tātou nei, moe ai te āhuruhuru i te pō. Ko te mea rerekē i a tātou, ka huri whero kitakita tō rātou tae ina moe ana rātou. I taku whakaohotanga i tēnei, tere tonu tana huri ki tōna tae awatea, arā, he kiwikiwi me konatu ki te mangaeka. (He mea i whakaahua i te pō. Kei te rua ki te toru mita o ngā wai o te taiapure rāhui kei te kokoru o Ōmaha, e pātata ana ki Warkworth, Te Taitokerau.)
* Ahakoa he kararehe kē rātou, he rite te āhua o ngā "zoathids" nei ki te pū puāwai tae kitakita kōwhai. Piri ai rātou ki runga hautai me ētahi atu momo kararehe o te wai mātaitai. Ka haere te wā ka mate i a rātou aua kararehe. (Kei ngā wai o ngā moutere o Tawhiti Rahi.) *Anei ētahi hautai koikara me ētahi hautai paoro korowha. (Kei te whā tekau mita o ngā wai o ngā moutere o Tawhiti Rahi.)
* Kāore he ākau kāoa i Aotearoa nei, engari he kāoa anō a tātou pēnei i te mea whero nei. Ko te tino kōpuatanga o te moana te wāhi noho o te kāoa whero. Engari i te takutai uru o Te Whakataka Kārehu a Tamatea, e āhua pāpaku ana te wāhi noho, ā, ka taea te ruku kia kite i a rātou. (Kei te rua tekau ms rima mita o ngā wai o Piopiotahi.)