Ka kimi a Māui i ōna mātua
Nā Evelyn Clouston ngā pikitia
Ko wai o koutou kāhore anō kia rongo ki ngā kōrero mō te tangata nei, mō Māui? Nāna nei hoki i here te rā, kia āta haere ai. Nāna anō hoki i huhuti ake te ika e kiia nei e tātou ko Te Ika a Māui. Ko te ahi anō hoki he mea tiki nāna i tōna tupuna, i a Mahuika.
Nā, ko Māui te tamaiti whakamutunga a Makea Tūtara rāua ko tōna hoa wahine, ko Taranga. Tokorima ōna tuākana, ā, kotahi o rātou he wahine. I te whānautanga o Māui kīhai i pīrangi tōna whaea ki a ia. Kātahi ka whiua e ia tana pōtiki ki te moana. Otirā nā ngā ngaru o te moana i whakahoki mai ki uta. I a ia e takoto ana i te one ka kitea e tōna tupuna, e Tama-nui-ki-te rangi, ka haria e ia ki tōna whare. Nāna i whakatupu te tamaiti nei, ā, nāna hoki i ako ki te waiata, ki te haka, ki te whakapapa.
Ka pakeke haere a Māui. Ka tae mai ki a ia te hiahia kia kite i ōna tuākana, i ōna mātua hoki. Nā tōna tupuna i whakaatu ki a ia ko wai ōna tuākana. Nō reira ka haere ia ki tō rātou whare. Ka pātai atu ia, "Ko wai tō tātou matua, ā, kei hea e noho ana?" Ka ki mai rātou, "Aua hoki." Ka mea atu ia kī a rātou, "Māku e kimi."
Ka kata mai ōna tuākana ki a ia. He haka te mahi a ngā tuākana i roto i tō rātou whare. I reira ka kite a Māui i a Taranga. Mōhio tonu ia ko tōna whaea tēnei, engari kāhore te wahine nei i mōhio mai ki a ia. Nō te tataunga o Taranga i ana tamariki, tokorima kē rātou, kāhore i tokowhā. Ka tatau mai tō rātou whaea i ana tamariki tāne, ka mea, "Ko Māui-taha, ko Māui-roto, ko Māui-pae, ko Māui-waho. Ha! Nō whea tō koutou tokorima?"
Ka mea atu a Māui-pōtiki, "Nāu anō au." Ka puta mai te kupu a taua wahine, "Tokowhā āku tamariki. Ēhara koe i te tamaiti āku. Nā te tangata kē koe. Haere atu koe i roto i tēnei whare!"
Ka mea atu a Māui, "Āe, me haere kē atu au. He tamaiti pea au nā te tangata kē. Engari ko taku whakaaro nāu anō au, inā hoki i whānau au i te taha o te moana, ā, i whiua atu au e koe ki roto ki te tai. Nā ngā ngaru ahau i whakahoki mai ki uta. Ka puta mai hoki tōku tupuna, a Tama-nui-ki-te-rangi, ka whāngaia ahau e ia." Kātahi tōna whaea ka karanga atu ki a Māui, "Ko koe anō taku pōtiki. Ko Māui-tikitiki-a-Taranga."
Ka moe rātou. Te ohonga ake o Māui i te awatea kua ngaro kē tōna whaea. Pēnei tonu, ia rā, ia rā. Pō iho anō ka hoki mai a Taranga, ā, ao ake te rā, ka haere. Ka ui atu ano a Māui ki ōna tuakana, "Kei whea te wāhi i tō tātou matua tāne, matua wahine?" Ka mea mai rātou, "Aua hoki. Ahakoa ko Māui-taha, ko Māui-roto, ko Māui-pae, ko Māui-waho, kāhore noa iho i te kite."
Nō tētahi pō kei te purupuru a Māui i te whatitoka, i te matapihi, o tō rātou whare, kei puta mai hoki te haeata o te awatea ki roto i te whare. I pō, i pō, ā, ka mārama. Ka rere te rā, ka morunga noa atu. Kātahi te wahine rā ka mahara, "Ha! He pō ke hoki tēnei, inā hoki te roa." Ka mutu, kei te moe ano.
Oho ake ano ia, ka rongo i te tangi mai o ngā manu. Kātahi ia ka maranga ake. Ka huakina e ia te tatau, ka oma ki waho. Ka maranga ake anō a Māui, kei te titiro rawa atu ia. Ka tae a Taranga ki tētahi pū wiwi, ka tangohia ake e ia. He rua i raro. Te hekenga iho o Taranga ki roto i taua rua, ngaro tonu atu. Ka mea a Māui ki ōna tuākana e moe ana, "E hoa mā, e oho! Kāti te moe! Maranga! Ka waiho tonu tātou hei tinihangatanga mā tō tātou whaea."
Kātahi ka haere a Māui ki te ngahere. Tōna putanga mai, kua oti ake ia te whakaahua ki te āhua kererū. Ka haere ia ki te pū wiwi rā, ka tangohia e ia, ehara, kua ngaro kei roto. Ka roa e rere ana, ā, ka noho ia i tētahi rākau e noho nei he tāngata i raro. Ka mahara ia, "E! Ko aku mātua tonu ēnei e noho ake nei." Ka tango ia i tētahi hua o taua rākau, ka pangā iho. Ehara, ka pā tonu ki te rae o tōna matua tāne.
Ka mea tētahi tangata, "Nā te manu pea."
Ka mea te matua tāne o Māui, "Ehara. He mea makere noa iho."
Ka tango ano taua kererū rā i te hua rākau. Anā! Patu tonu ki te rae o tōna pāpā. Ka tango te tangata rā i te kōwhatu hei kura i a ia. Nō te roanga kua pā, ka taka ia ki raro.
Te whakatikanga a ngā tāngata ki te tango mai, anana, kua whakatangata taua manu. Ka wehi taua iwi, ka mea, "Koia ano i roa ai te noho i te rākau. Me he manu,
kua rere noa atu. Kāhore, he tangata ano."
Ka mea ētahi, "He atua, inā hoki te āhua."
Ka mea atu a Taranga ki a Māui e tū rā,
"Nō hea koia koe? Nō te uru?"
"Kāo."
"Nō te raki?"
"Kāo."
"Nō te marangai?"
"Kāo."
"Nō te hau tonga?"
"Kāo."
"Nō te hau koe e pū mai nei ki taku kiri?"
Kātahi ia ka mea, "Āe."
"E! Ko taku pōtiki tēnei, ko Māui-tikitiki-a-Taranga. I takaia ia e au ki roto ki tōku tikitiki, ā, whiua ana e ahau ki roto ki te hukahuka o te tai. Ā, i muri iho ka kitea e tōna tupuna, e Tama-nui-ki-te-rangi ka haria ake ki te rangi."