Ngā korokē mahi tio o Ponataura
Nā Katarina Mataira
I haere a Rāwiri rāua ko Te Raukawa ki te mahi tio i tētahi rā i mua tata atu i te Kirihimete o te tau 1958. Kua oti kē te whakaaro e ngā tamariki nei tā rāua haere - kua oti noa i mua atu i te katinga o ngā kura i te 18 o ngā rā o Tīhema.
I te ata tū anō o te Tāite te 23 o ngā rā o Tīhema, ka ara ngā tamariki nei, ka haere ki te hopu hōiho mō rāua. Kāhore i roa, ka mau tō Rāwiri hōiho, nā, ka huri rāua ngātahi ki te rapu hōiho mō Te Raukawa. Whiti rawa ake te rā, kua tawhiti kē te haerenga o ngā korokē nei.
"Nō wai kē tō hōiho, e hoa?" ko te pātai a Te Raukawa ki a Rāwiri, "Ēhara tēnā hōiho
nō tō pāpā."
Whakaae ana a Rāwiri, ka mea, "Nō te kaumātua rā, nō Te Mānihera taku hōiho.
Nō wai kē tōu?"
Ka whakahoki a Te Raukawa, ka kī, "Ko tēnei hōiho nō Tīpene, te pāpā o Pari. He korokē kino tērā tangata. Nō reira, kia tūpato tāua anā hoki mai ā te ahiahi, kei kitea tāua e te tangata me ngā hōiho nei, ka whākina ki a Tīpene rāua ko Te Mānihera."
Ka whakaaro a Te Raukawa, "He pono. Me tino tūpato tāua i te mea hoki he mea tāhae ō tāua hōiho."
I te mea e aru ana rāua i te tai timu, mahue ana ō rāua whakaaro mō ngā hōiho rā. Ka oma te hōiho o Rāwiri, ka arumia atu e Te Raukawa, ā, mahue noa a Rāwiri ki muri. E kore e roa kua puta a Te Raukawa - papā ana te tangi o ngā pūtu o tona hōiho me te tutū anō te puehu, me te kata anō hoki ki a Rāwiri.
E rua hāora pea rāua e haere ana, e oma ana, e āta haere ana, e whitia ana e te rā, ka tae ki te Tāhuna. Kua heke kē te werawera i ō rāua hōiho, ka tae. Makere tonu atu a Rāwiri mā, herea ana ngā hōiho ki ngā wīwī i raro o tētahi pūriri teitei i reira. Heoi anō hoki te wāhi hauangi mō ō rāua hōiho.
Na, i te awatea anō, ka rongo a Tīpene rāua ko Te Mānihera kua riro ō rāua hōiho i a Rāwiri rāua ko Te Raukawa ki te Tāhuna ki te mahi tio. Hore kau i roa, kei runga ngā tokorua nei i ō rāua hōiho, e haere ana ki te Tāhuna.
I tō rāua taenga atu, e mahi ana ngā tamariki rā, e kohi tio ana. Ka titiro iho ngā tāngata nei, ka mea ake a Te Mānihera, "E Tī, kua tika, nō tāua ngā hōiho o ngā taureka-reka nei. Āta tukua atu kia kohi tio "
Ka whakahoki atu a Tīpene, ka kī, "Ae, e hoa, kua mau tūturu ngā korokē nei i a tāua.
Ko te mā raro rāua ki te kāinga āianei. Ko ā rāua tio mā tāua mō te Kirihimete."
Nō kōnei ka noho kuhu ngā kaumātua nei, ka inaina i te rā, ka tatari i a Rāwiri mā.
Nā, mō Rāwiri rāua ko Te Raukawa, ū kau anō ō rāua hōiho, heke tonu atu ki te moana. Ko Rāwiri tonu te mea i tae wawe ki ngā tio me tana kete, pēke anō hoki.
"E Rau, kaua e wareware ki tō kete. Kia horo mai, kua nui kē te timunga o te tai," te karanga ake a Rāwiri.
Tatū kau atu anō ngā korokē nei ki te tahataha o te moana, kua mau ki te kōhatu hei
paopao tio. I kōnei, ka hari atu a Rāwiri ki a Te Raukawa, ka mea, "Me ahu pērā atu koe. Māku tēnei taha e mahi atu. Tino mātatoru nei te tio ki kōnei. E kore e roa kua kī ā tāua pēke-hōiho."
"Āe, e Rau, māku tēnei taha e mahi. Kia pai tonu te pao, kia pai ai te taka mai o te tio i te kōhatu, kei pakaru, ka pirau wawe," te whakahoki a Rāwiri.
Hore kau atu ā rāua kōrero, kāhore he aha. Heoi anō te mea ko te tangi o ā rāua kōhatu, a ngā katete me ngā tōrea. Ka kī te kete tuatahi a ngā tamariki nei, ka ringihia ki roto ki ā rāua pēke-hōiho. Pēnā anō hoki te kete tuarua, tuatoru, tuawhā, ā, kī noa ā rāua pēke.
"E Rā, ka nui pea ēnei," te karanga atu a Te Raukawa ki a Rāwiri, "E pēhea ana koe me huri taua ināianei ki te tunutunu tio, kua nui hoki te paringa o te tai."
Ka whakautu a Rāwiri, ka mea, "Koia anō tēnā, e hoa. Māku te kāpura e tahu nā, māhau e mau mai ngā tio."
Te omanga tēnā o Rāwiri ki te tiki wāhie. I tana hokinga mai, kātahi a Te Raukawa ka kī, "E Rā, me tahu te ahi ki waenganui i ngā kōhatu nei." Ka tū a Rāwiri, ka titiro, ka whakamīharo ki ngā kōhatu tio a Te Raukawa. Papata ana i te tio.
"Āe e Rau, me pēnā te tunu ā tāua tio. Maoa kau anō ngā tio o tētahi taha, heoi anō tā tāua, he huri i ngā kōhatu tio nei. I a tāua e kai atu ana i ngā tia maoa o tētahi taha, e tunu mai ana ngā mea o tua."
Ka mutu tā rāua kai, kua tata torongi te rā, kua ahiahi hoki. Ka tono a Rāwiri i tana hoa, ka mea, "Me hoki pū anō tāua ināianei, e Rau. Tīkina ō tāua hōiho ka mau iho ai ki kōnei kia māmā ai te whakapīkau atu i ā tāua pēke."
"Āe, e kore ahau e roa," ko te whakautu a Te Raukawa me te haerenga.
Ka eke ngā pīkau a ngā korokē nei, ka kake ki runga i ō rāua hōiho, ka hoki ki te kāinga. Ka pahika atu rāua i te pūriri, ka huri atu te huarahi ki muri o te puke. Ohorere ana te tū a Rāwiri mā. "Nō wai kē ērā hōiho e tū ake rā, e Rau?" ko te ui a Rāwiri.
Kāhore a Te Raukawa i whakautu i a Rāwiri nō te mea kua tae mai te whakaaro nei ki a ia e whakapapatia ana rāua e te tangata. I titiro noa ake ia ki tētahi taha o te arā, ka kite iho i ngā kaumātua rā e kuhu ana i muri o ētahi kahikātoa, kua moe. Mōhio tonu atu ngā tamariki nei i te take i haere mai ai ngā kaumātua nei - ki te aru i a rāua. Horo tonu te āta haere a ngā korokē nei, me te ngaronga atu ki tua o ngā puke.
I te ohonga ake o Te Mānihera mā, kua pō ke te rā, kua kōpeke, ā, kua ngaro
ā rāua tāngata kua hoki. Kātahi a Te Mānihera ka kōrero, ka mea, "Tino raru hoki tāua i ngā taurekareka rā, e Tī. Nā te mahana o te rā tāua i moe ai, arā i raru ai i ngā tamariki rā. Kei hea rā ō tāua hōiho? Ko te mea nui kāhore i tukuna e ngā korokē rā kia oma."
I a Te Mānihera e kōrero ana, e rapu ana rāua i ō rāua hōiho i roto i te pōuri. Kāhore i roa ka kitea ō rāua hōiho, ka eke, ka hoki ki te kāinga. I tō rāua taenga atu ki ō rāua whare, e tū ana ngā kete tio - e rua mā Tīpene, e rua mā Te Mānihera.
Koia tēnei te whakatau a Te Mānihera, "Kua ea te mahi a ngā tamariki rā, e Tī. I taku taenga ki te kāinga e takoto ana ngā kete tio e rua māku. He tamariki whai whakaaro anō ngā korokē mahi tio rā, ahakoa tā rāua mahi ki ō tāua hōiho."
Ka whakahoki atu a Tīpene, ka kī, "Kei te whakaae ahau ki ō kōrero. He manaaki tonu ngā tamariki rā, ā, he nanakia pukumahi. Āe, kua ea tā rāua mahi."