Te Kete Ipurangi Navigation:

Te Kete Ipurangi
Communities
Schools

Te Kete Ipurangi user options:


He Kohikohinga Ministry of Education.

Mā te pouako navigation


Tāne me te Whānau Mārama

He Whakaari

Nā Moira Wairama

Tā te Māori aro atu ki tōna ao / Tirohanga Ao Māori

Māori World View

  • Ka aro ake te ākonga ki ngā kōrero mō Ranginui, mō Tāne, mō ngā whetū, Te Marama, me Te Rā.
  • Ka aro ake te ākonga ki ngā āhuatanga o te whakapapa.
  • Ka aro ake te ākonga ki ngā āhuatanga o tā te Māori whāngai tamariki.
  • Students are focused on kōrero pertaining to Ranginui, Tāne, the stars, the moon and the sun.
  • Students are exposed to aspects of whakapapa.
  • Students are exposed to Māori concept of whāngai.

Ngohe 1 (Activity 1)

This activity provides an opportunity to explore the use of kupu including kupu āhua and phrases that describe emotions and behaviour.

Hei Mahi 1

In pairs or groups of three, get the students to find evidence in the text that support the following statements.

Kei te riri a Tangotango.

Possible Answers: me tana reo riri, panaia, pāwerawera, maka

He tamaiti manaaki a Hīnātore.

Possible answers: Ka whai haere a Hīnātore i a Tāne. Ka pātai a Hīnātore ki a Ngā Whetū e pēhea ana ō rāua mātua. Ka whakawai ia ki te kimi i a Te Rā e takahurihuri haere ana i wāhi kē.

Kei te mokemoke a Te Rā.

Possible Answers: Ka mea a Te Rā, “Ko tōku manako, ko au tērā e noho ana ki te uma o Ranginui, kaua ki tōna tuarā kia taea e au te kōrero ki a tuākana mā, ki a tēina mā.”

Kei te mīharo a Wainui.

Possible Answers: Ka mea a Wainui, “Tangotango, titiro. Te ātaahua hoki o ā tāua tamariki.”

Ngohe 2 (Activity 2)

This activity requires the students to search for specific information in the text.

Hei Mahi 1

As a group create a mural of the night sky as it is at the beginning of the whakaari. Ko Ranginui kei runga. Ko Papatūānuku kei raro. Kāore kau he whetū etc.

Hei Mahi 2

As a guided activity or in pairs or groups of three, get students to establish the following about each of Tangotango and Wainui’s children.

  • Tokohia rātou?
  • Tonoa ai rātou ki hea?
  • He aha tō rātou āhua?

Hei Mahi 3

Get students to make stars, moon and sun and place them in the appropriate place on the mural based on the information gathered in Hei Mahi 2.

Alternatively students could make masks to use in acting out the play.

Ngā Hononga ki te Marautanga

Ngā Āhuatanga o te Ākonga

Kua māia ki te kōrero ki ngā tāngata katoa, ki ngā kaiako, ngā hoa, ngā mātua. Ka whakamahi i te reo kia hāngai ki te hunga whakarongo me te kaupapa. Ka whakamahi i te reo hei whakahoki whakaaro. Kua waia haere ki ngā momo tuhinga. Kua mōhio hoki he hua ka puta ki a ia i te tuhituhi.

Āheinga Reo Ka tutuki te whānuitanga o ngā āheinga reo i roto i te wairua ngahau me te hiahia ki te whakawhitiwhiti whakaaro.

ā-Waha

ā-Tā

ā-Tinana

1. Ka mārama ki ētahi kōrero āhua roa tonu.

2. Ka whakapuaki kōrero hei whakaputa māramatanga, tautohetohe rānei kia puta ai te reo whakakapi, te reo patapatai me te reo whakatau.

1. Ka tautohu, ka tā i ngā tino āhuatanga o ngā momo reo tuhi, reo tā maha.

2. Ka pakari te tuhi me te tā i ngā momo reo tuhi me ngā reo ataata e taunga ana ia.

1. Ka mārama ki te reo ā-tinana, ahakoa he ōpaki, he ōkawa rānei te horopaki.
Puna Reo Ka tipu haere tonu te puna kupu me ōna āhuatanga katoa.
3. Ka whakanikoniko i āna kōrero, tuhinga rānei ki ngā kupu taurite, kupu āhua nā te whānui haere o tana puna kupu.

3. Ka tika te tātaki kupu hou ahakoa te horopaki.

4. Ka mārama ki ētahi kupu ake o tētahi kaupapa motuhake.

 
Rautaki Reo Ka whakamahi rautaki reo, ā, ka taea te whakamārama ngā huarahi kua whāia hei whakatutuki i tāna i whakaputa ai, i rongo ai.
4. Ka mārama ki te anga o ngā momo kōrero Māori ake nei.

5. Ka pānui wahangū, ā-waha rānei hei whakatutuki i ōna hiahia.

6. Ka whakamahi rautaki whānui ki te āta whakapūmau i te māramatanga o ngā tuhinga me ngā reo ataata maha.

7. Ka whakamahi i ētahi rautaki rangahau.

8. Ka whakamahi mahere hei whakatakoto, hei whakaraupapa i ngā whakaaro.

9. Ka whakatika i āna hapa tuhi me te āhua o te whakatakoto whakaaro kia mārama ake ai te tuhinga.

10. Ka whaihua ake āna tuhinga i te noho raupapa mai o ngā whakaaro i roto i ngā kōwae me te whakamahi tohu tuhituhi.

2. Ka hāngai te reo ā-waha, ā-tinana ki te kaupapa o te kōrero.

Ki runga ^


Ngā hononga

Ngā whakaputanga tā o 'Mā te Pouako'


Site map


Footer: